Herdenking van het einde van de oorlog in de Oost op 15 augustus

vr 5 mei, 13:00 Lokaal

Bepaalde datums spreken mensen direct aan zoals een verjaardag. Maar er zijn veel collectieve momenten die mensen aanspreken maar moeten we aangeven dan moet er wel een bepaald historisch besef zijn. 

Herdenken of gedenken van na de oorlog
Bij sommige datums weten we direct waar we het over gaat. 14, 18 of 40, 45 zullen mensen de Eerste en Tweede Wereldoorlog doen roepen. Hoewel er bij de jeugd vaak een vragend gezicht te zien is. Als je dan nog doorvraagt is er zeker over de Eerste Wereldoorlog weinig bekend. Vraag je naar de datum van 4 en 5 mei, dan wil er nog wel eens een lampje gaan branden. De dodenherdenking spreekt eerder tot de verbeelding naar het bevrijdingsfestival. Het herdenken van de gruwelen van de oorlog leeft minder. De uitdrukking, “Ik ben van na de oorlog”, is al steeds minder van toepassing vanwege het grote aantal oorlogen wat plaatsvindt en vond.

4 mei
Bij de herdenking van de Tweede Wereldoorlog staan we stil bij alle oorlogsdoden, burgers en soldaten. Het einde van tweede doorlog die weinig herdacht wordt, is de daadwerkelijke beëindiging van de Tweede Wereldoorlog. Met het gooien van twee atoombommen op Nagasaki en Hiroshima kwam er pas echt een einde aan de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog op een onmenselijke manier.

De Oost
De oorlog in de “Oost” eindigde ruim na vijf mei pas op 15  augustus. Veel van wat daar gebeurde is hier minder bekend en alles wat daar gebeurde is gruwelijk. Voor de mensen die daar in gevangenschap zaten en gerepatrieerd werden was het thuiskomen nou niet bepaald een pretje. Eerst waren de overlevenden uit de kampen in Europa en tewerkgestelden al teruggekomen en daarna volgden zij die onder de Japanners hadden geleden en voor de vrijheidsstrijd op de vlucht moesten.

Genoeg ervaren
Het was een mengeling van mensen en ervaringen die naar een Nederland kwamen, waar het koude kikkerland bezig was met zichzelf en waar alle verhalen niet begrepen werden. Langzaam maar zeker druppelen de verhalen over wat er daar was gebeurt tijdens de oorlog door. Een bekend verhaal is die van de Birma spoorweg waar de film “Bridge over the river Kwai “. Een eerste beeld werd overbracht hoe en wat mensen hadden meegemaakt. De ervaringen van oorlogsellende werken vaak generaties door en moeten niet worden weggestopt.

Muziek maakt bemind
“De Oost” werd vaak nog steeds neergezet als de gordel van smaragd en muziek van artiesten die daar hun oorsprong vonden zoals Anneke Grönloh met brandend zand of de blue diamonds met Ramona en later met tante Lien via Wieteke van Dort. De verschrikkingen van de oorlog en de komst van al die Indische mensen werd niet direct meegenomen in de herdenkingen van het einde van de Tweede Wereldoorlog. Via het bekende echtpaar Wim Kan en Corry Vonk (beiden drager van de verzetsster) kregen de gruwelen van de oorlog onder de Japanners gezicht vanwege het bezoek van keizer Hirohito aan Nederland in 1971.

Vredespaal
De vredespaal die in Zwijndrecht staat, waarvan Zwijndrecht één van de eerste gemeenten in Nederland was die deze gift accepteerde via de Japanse aanbieders, past goed in de herdenking van 15 augustus die dit jaar plaatsvindt. ‘Moge vrede heersen’ op aarde is de boodschap. Bij het plaatsen van de vredespaal was het VVD raadslid Mw Huisman-Aronstein, die ook in een jappenkamp gevangen zat, aanwezig . Later vertelde zij dat ze daar destijds bij de onthulling in een soort trance te hebben gestaan. Misselijk en duizelig in herinnering wat zij allemaal had meegemaakt. Initiatiefnemer van de herdenking raadslid voor de VVD Daan Spanjersberg, met zijn familiegeschiedenis uit de “oost” krijgt in zijn comité ondersteuning van raadsleden en ook de burgemeester ondersteunt het initiatief van harte.

Meedoen of contact leggen kan via deh.spanjersberg@zwijndrecht.nl vijftien augustus voor de eerste keer deze herdenking in Zwijndrecht.

Tekst + foto: Chris Moorman