De titel van het coalitieakkoord is ‘vooruitkijken naar de toekomst’. Maar als het gaat om de bevolkingsgroei lijkt het nieuwe kabinet niet thuis te geven. En naar onze (en niet alleen onze overigens) mening is dit toch wel dé allesbepalende factor voor Nederland in de komende jaren. Het woord ‘bevolkingsgroei’ komt in het hele Coalitieakkoord niet één keer voor.

Dat is teleurstellend. Drie jaar geleden gaf bijna de gehele Tweede Kamer aan te erkennen dat de hoge bevolkingsgroei ‘belangrijke consequenties’ heeft. Het toch al dichtbevolkte Nederland krijgt er elke 10 jaar per saldo één miljoen inwoners bij. En dat komt niet door natuurlijke aanwas kan ik u zeggen. Wie de cijfers van het CBS erbij haalt ziet dat we iedere dag door geboorte en sterfte een toename van 21 mensen hebben. Dat is over een heel jaar nog geen 8.000 mensen. Maar door migratie (immigratie minus emigratie) stijgt onze bevolking met 297 mensen per dag. Dat is ruim 108.000 per jaar.

Dat zet druk op alles. Zorg, wegen, onderwijs, ruimte, natuur, energieconsumptie, huizenmarkt, cohesie, verzorgingsstaat – ze zijn alle onlosmakelijk met bevolkingsgroei verbonden. Een dag na de presentatie van het Coalitieakkoord bracht het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) nieuwe prognoses, die de bevolkingsgroei opnieuw naar boven bijstellen. In 2060, over nog geen veertig jaar, telt Nederland naar verwachting 20 miljoen inwoners.

Ook zonder prognoses is de bevolkingsgroei al een urgente kwestie. De groei wordt uitgedrukt in het saldo van immigratie en emigratie, en dat saldo is dus al meer dan honderdduizend nieuwe inwoners per jaar. Maar dat is niet het gehele verhaal. Jaarlijks komen er 250.000 immigranten naar Nederland (want er vertrekken er ook zo’n 110.000), en dat heeft consequenties op al die terreinen. Immigranten nemen immers niet één op één het huis, de baan en de plek in het klaslokaal over van de emigranten. De druk van de immigratie is dus in werkelijkheid nog (veel) groter dan het saldo uitdrukt.

Iedereen die zegt dat er simpele oplossingen zijn, belazert de boel. Maar het politieke taboe dat er rond het onderwerp heerst, is het andere uiterste. Nederland doet al een halve eeuw of het geen immigratieland is, en laat dus ook na wat het zou moeten doen. Een nuchtere immigratie- en bevolkingspolitiek formuleren, met maatschappelijk draagvlak en gebaseerd op draagkracht, behoefte en langetermijnvisie.

Maar nee. Het komt er maar niet van. Dat 2060 ver weg is, kan de reden niet zijn. In het klimaatbeleid zijn ambitieuze langetermijnvisies wel mogelijk.

Dus Den Haag, kom op en benoemd de roze olifant in de kamer. Maak serieus werk van bevolkingspolitiek. Als de landelijke regering al in de jaren zestig was begonnen met een reële visie op de bevolkingsgroei hadden we nu niet met een woningtekort van 300.000 woningen gezeten en was de stikstofdiscussie iets geweest als een ver van m’n bed show. Maar helaas zal het wel blijven gaan zoals het steeds gaat.